Đỗ Hòa - IME Vietnam. Tại sao có công ty có thể phát triển mạnh và ổn định trong hơn cả trăm năm, trong khi có công ty chỉ phát triển nhanh trong vài năm, đến một chừng mực nào đó rồi chững lại?
Tại sao có công ty có thể trả lương cho nhân viên bình thường đến 18 đô la/giờ (khoảng 3,000 đô la/tháng) trong khi có công ty chỉ có có thể trả 1 đô la/giờ (khoảng 200 đô la/tháng)? Tại sao có công ty khi cần tuyển 10 vị trí thì có đến cả ngàn hồ sơ nộp đơn, trong khi có công ty rất cần người nhưng rao tuyển hoài không ai chịu nộp đơn.
Điều gì khiến một công ty hoạt động hiệu quả hơn một công khác?
Xét về mặt chủ quan, trước hết hiệu quả hoạt động của một công ty là kết quả tích hợp từ sự nỗ lực của tất cả các đơn vị thành viên bao gồm những tập thể và cá nhân cùng tham gia hoạt động trong công ty đó. Về mặt khách quan, môi trường kinh doanh "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" (chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường, luật pháp) nhiều khi cũng đã góp phần đáng kể vào hiệu quả.
Dưới con mắt của một nhà quản lý, chúng tôi nhìn một công ty qua 2 góc độ:
- Nền tảng hiện trạng = Hệ thống (organisation), hoạt động kinh doanh (business), và nguồn lực (resources)
- Tương lai = Chiến lược (strategy)
Nền tảng của một công ty được chống đỡ bởi 3 cột trụ chính: Hệ thống, Hoạt động kinh doanh và Nguồn lực. Nói một cách nôm na cho dễ hiểu, một công ty gọi là vững mạnh thì cả 3 chân đều phải vững chắc, vì 3 chân nầy không phải là những chân trụ độc lập mà có sự tác động qua lại giữa những chân trụ nầy (xem slide). Khi một công ty di chuyển (phát triển theo thời gian) là do cả 3 chân nầy cùng di chuyển (phát triển), nếu một trong 3 chân bị yếu thì công ty chỉ sẽ bị di chuyển (lệch). Và như vậy không thể đi xa, chỉ có thể nhích đi một khoảng rồi sẽ dừng lại.
Hiện nay, không ít công ty nhìn từ bên ngoài trông có vẻ "mạnh", nhưng thật sự là họ đang vừa lết đi vừa cố tìm thuốc chữa.
(cần flash player để xem nội dung và nghe âm thanh thuyết minh)
Chiến lược vạch ra hướng đi, hướng phát triển cho một công ty. Qua bản chiến lược, người ta có thể phần nào đoán biết công ty đó trong tương lai sẽ ra sao. Một công ty không có chiến lược ví như một người đang ở trên đường nhưng tự mình không biết đang đi đâu, về đâu, sở dĩ di chuyển được là do bị đám đông (thị trường) đẩy đi.
Trên thị trường Việt Nam của chúng ta hiện nay, tình trạng nầy là khá phổ biến.
Một cách khác, khi một công ty có vấn đề (hoạt động không hiệu quả, đứng không vững) thì tức là do 1, 2 hoặc cả 3 chân trụ kia có vấn đề. Còn khi công ty phát triển chậm, hoặc không phát triển nổi là do có vấn đề về chiến lược. Điều nầy giải thích vì sao các nhà đầu tư có tổ chức thường chỉ muốn bỏ tiền của mình vào một công ty có nền tảng mạnh, cộng thêm một chiến lược đầy tham vọng nhưng mang tính thuyết phục cao. Và thường họ ưu tiên về nội dung 1 (nền tảng) hơn, vì phần 2 (chiến lược) là phần mà họ có thể tác động sau khi đã trở thành cổ đông lớn của công ty.
Chúng ta sẽ lần lượt đi sâu vào chi tiết của hai nội dung trên trong các bài theo sau.
Đỗ Hòa - IME Vietnam