Sau khi cà phê rang xay đóng gói sẵn bị mất ngôi vua vào tay cà phê hạt nguyên chất (xay từ hạt, pha ngay), vai trò "máy in tiền" của ngành cà phê đã chuyển sang cà phê hòa tan trong những năm qua. Và thị trường không phải chờ lâu, sức hấp dẫn của dòng sản phẩm này đã thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư.
Tập đoàn Food Empire, Singapore, chủ sở hữu thương hiệu MacCoffee, Cafe PHO ... vừa nhận giấy phép đầu tư nhà máy cà phê hòa tan sấy lạnh tại Bình Định. Với công nghệ sản xuất cà phê hòa tan sấy lạnh tiên tiến, nhà đầu tư này và các thương hiệu của họ sẽ hướng đến giành một phần đáng kể của chiếc "máy in tiền" của ngành cà phê này.
Thị trường cà phê đang ở giai đoạn 3 của 4 giai đoạn thị trường.
- Giai đoại đầu của thị trường là cuộc chơi cơ hội. Chả cần phải có năng lực vượt trội gì, chỉ cần nhìn ra cơ hội, rồi dốc sức nắm bắt cơ hội.
- Giai đoạn hai là giai đoạn sáng tạo, khác biệt. Người vào sau phải hơn người trước (sản phẩm khác biệt, dịch vụ khác biệt, truyền thông khác biệt, hay cơ sở hạ tầng khác biệt)
- Giai đoạn ba là giai đoạn hiệu quả (ai thương hiệu mạnh hơn, ai công nghệ hiện đại hơn, ai giữ vai trò power player trên chuỗi giá trị, ai qui mô lớn hơn)
- Giai đoạn bốn là giai đoạn chuyên biệt (mỗi tay chơi phải mạnh, phải có lợi thế vượt trội trong một lĩnh vực sản phẩm, một phân khúc thị trường, một kênh nhất định nào đó mà họ chọn).
Từ chỗ thành công ban đầu và phát triển kinh doanh đa ngành (định vị "Không Chỉ Cà Phê"), sau đó các thương hiệu cà phê lớn của Việt Nam đã phải tái định vị lại thành "Chỉ Cà Phê" (chỉ tập trung vào cà phê). Nay họ lại bị buộc phải chọn lựa tiếp: cà phê nhưng tập trung vào phân đoạn nào của chuỗi giá trị (nguyên liệu, thương mại, chế biến sâu, tiếp thị phân phối, dịch vụ F&B), hoặc tập trung vào dòng sản phẩm nào (cà phê hạt, rang xay, hòa tan, RTD...), hoặc (phân khúc) thị trường nào, kênh nào ?
Singapore không phải là một quốc gia cà phê, họ không trồng và xuất khẩu tấn cà phê nào. Trong khi VN là một quốc gia cà phê, xuất khẩu cà phê đứng nhất, nhì thế giới, lẽ nào các thương hiệu Việt chịu thua ngay trên sân nhà?
Đỗ Hòa - Tinh Hoa Quản Trị
