Đa số doanh nghiệp hình thành danh mục kinh doanh của mình qua sự dò dẫm trên thị trường. Họ nắm bắt những cơ hội khi nhu cầu mới xuất hiện. Tuy nhiên, sau một quá trình hoạt động, doanh nghiệp buộc phải cân nhắc lại xem cái gì nên giữ, cái gì nên buông, để có thể tiếp tục phát triển lớn mạnh hơn.
Nếu FPT xác định hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình là phần mềm, thì việc bán đi mảng bán lẻ và thương mại theo tôi là nên.
Lý do là nếu FPT phân tích chiến lược kỹ thì họ sẽ nhận ra rằng yếu tố tích hợp (synergy) trong các danh mục của FPT là không cao, và đó chính là do có 2 danh mục nầy.
Bán lẻ và thương mại đơn thuần là kinh doanh sĩ và bán lẻ phần cứng, chẳng dính dáng gì đến việc gia công, sản xuất phần mềm. Kinh doanh, giao dịch phần mềm cũng có chợ, nhưng chợ phần mềm hoàn toàn khác với chợ phần cứng.
Mặt khác, mảng bán lẻ và thương mại tuy ngốn rất nhiều nguồn lực (capital, human resource, logistics... và cả focus của leadership) nhưng lại generate lợi nhuận rất thấp, vì "thin margin" là đặc trưng của bán lẻ và thương mại trong thị trường tự do.
Thêm nữa, các yếu tố quyết định thành công (critical success factors) của Software Business thì không vận dụng được nhiều vào bán lẻ và thương mại, nên dễ xãy ra tình trạng lãnh đạo lúng túng trong việc chỉ đạo, hoặc đưa ra định hướng sai, vì thiếu kiến thức.
Nhưng quan trọng nhất, có lẽ là nếu duy trì Retail và Trading trong portfolio thì về lâu về dài không tốt. Bởi vì có xung đột trong chiến lược phát triển con người. Skill set và personalities của hai mảng bán lẻ và thương mại so với Software Business là rất khác. Điều đó có nghĩa là người giỏi mảng nầy thí khó giỏi mảng kia.
Tôi nghĩ nếu FPT bán sớm hơn, khi mà thị trường bán lẻ cửa VN còn hot, thì họ có thể bán được với giá cao hơn. Tuy nhiên, quyết định bán lúc nầy cũng chưa muộn.
Đỗ Hòa
